مهم نیست یک کارخانه بزرگ باشید یا یک واحد تولیدی یا خدماتی کوچک؛ در هر حال می‌توانید در هزینه‌های زنجیره تأمین خود صرفه‌جوئی کنید. هفت نکته‌ای که در ادامه آمده فرصت‌هایی طلایی برای کاهش هزینه‌های زنجیره تأمین در شرکت‌های بزرگ، کوچک و متوسط در تمام صنایع هستند که این نکات بازدهی صرفه‌جوئی شما را به نحو چشمگیری افزایش می‌دهند. به این ترتیب می‌توان گفت حاصل استفاده از راهکار مدیریت زنجیره تأمین، تنها شفافیت، یکپارچگی و بهبود عملکرد را برای شما به همراه ندارد بلکه می‌تواند دیدگاه شما را به عنوان راهکاری برای کاهش هزینه‌های کلی نیز تا حدود زیادی تغییر دهد.

برای دستیابی به این سطح از صرفه‌جوئی هزینه‌ای باید ابتدا بدانید به چه مواردی توجه کنید. همان‌طور که در ادامه در این مقاله می‌خوانید، هفت نکته کلیدی وجود دارد که می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

• خدمات مشتری

نیازمندی‌‎های مشتریان است که راهبرد زنجیره تأمین شما را شکل و ساختار می‌دهد. این یکی از اصول اولیه بازاریابی است: همان چیزی را که مشتریان نیاز دارند، ارائه کنید و از تحمیل هزینه‌های اضافی در قبال چیزی که آن‌ها ارزشی در آن نمی‌بینند، خودداری کنید.

شرکت الف خدمات توزیع یک روزه کالا را با هزینه اضافی به سبب استفاده از سیستم حمل‌ونقل سریع‌السیر برای مشتریانش فراهم کرده‌است، در صورتی که بخشی از مشتریان نیازی به تحویل یک‌روزه کالا ندارند. در این حالت می‌توان گفت خدمات این شرکت فراتر از نیاز مشتریان است و هزینه اضافی برای ارائه ارزشی که همه مشتریان در پی آن نیستند تحمیل شده‌است.

• راهبرد زنجیره تأمین

اهداف شما باید راهبرد شما را تعیین کند و راهبرد تاکتیک‌ها را؛ عکس این مسئله مشکلاتی به وجود می‌آورد. درک شفاف از آن چه مشتریان می‌خواهند، اساسی برای تدوین راهبرد زنجیره تأمین خواهد بود. اگر شرکت شما در این زمینه رویکرد اشتباهی را در پیش گرفته است، احتمالاً کاستی‌هایی وجود دارد: زنجیره تأمین محدود به یک یا دو دپارتمان (مثلاً فروش و تولید) شده است، زنجیره تأمین مدون و شفافی وجود ندارد و تعداد زیادی پروژه مربوط به زنجیره تأمین به صورت سیلویی و در واحدهای مختلف مدیریت می‌شوند.

راهبرد زنجیره تأمین ماهیتی پویا دارد و می‌بایست به قدر کفایت منعطف باشد تا منطبق با تغییرات تقاضا و نیازهای کسب‌وکار تغییر کند. در صورتی که زنجیره تأمینی شفاف و دقیق داشته باشید می‌توانید به راحتی تاکتیک‌ها و عملیات خود را متناسب آن تعریف کنید و از عملیات نامربوط که منجر به ایجاد هزینه‌های اضافی می‌شود جلوگیری کنید.

• برنامه‌ریزی فروش و عملیات

برنامه فروش و عملیات فرایندی است که به واسطه آن اطلاعات به اشتراک گذاشته می‌شود و افراد از دپارتمان‌های مختلف در ساختاری یکپارچه مدیریت می‌شوند تا اهداف کسب‌وکار را محقق کنند. پیاده‌سازی درست این فرایند به شما کمک می‌کند، دقت بالایی در پیش‌بینی داشته باشید، سطح انبار را تا حد مطلوبی نگاه دارید و برنامه تقاضا و تولید باثباتی داشته باشید.

بهبود چنین وضعیتی گاه ممکن است بسیار ساده باشد. مثلاً تغییری اندک در الگوریتم پیش‌بینی تقاضای یک توزیع‌کننده قطعات خودرو می‌تواند تأثیری بسیار مثبت بر عملیات این شرکت بگذارد. در واقع یک برنامه فروش و عملیات موفق می‌تواند علاوه بر صرفه‌جوئی در هزینه‌های انبارداری شما، منجر به فروش و سود بیشتر شود.

• طراحی شبکه زنجیره تأمین

شبکه زنجیره تأمین خود را بر اساس دو طرف حسابی که دارید – مشتریان و تأمین‌کنندگان- تعیین کنید. خدماتی که به مشتریان خود ارائه می‌کنید از یک سو و موقعیت جغرافیایی تأمین‌کنندگان شما از سوی دیگر، محل انبار شما را تعیین خواهد کرد. هر چه انبار شما فاصله بیشتری از تأمین‌کنندگان داشته باشد، شبکه تأمین شما قابلیت اطمینان کمتر و در نتیجه هزینه‌های شما بیشتر خواهد بود.

مهم‌ترین نکته‌ای که در شبکه توزیع کارآمد و مقرون به صرفه باید در نظر بگیرید آن است که تعداد نقاط مربوط به مدیریت محصول را کاهش دهید. هر نقطه‌ای میان تأمین‌کننده تا مشتری که در آن عملیاتی بر روی محصول انجام می‌شود منجر به افزایش هزینه‌های زنجیره تأمین، افزایش احتمال خطا و خرابی می‌شود که این مسئله را در شبکه‌های طراحی نشده می‌توانید به خوبی مشاهده کنید.

• برون‌سپاری

بسیاری از کسب‌وکارها دست کم بخشی از عملیات زنجیره تأمین خود را برون‌سپاری می‌کنند. دو بخشی که بیش از همه برون‌سپاری می‌شوند، انبار و حمل‌ونقل هستند. علت آن است که عموماً مدیریت معتقد است ارائه‌دهندگان چنین خدماتی به سبب تجربه و کارآمدی امکان صرفه‌جوئی را برای شرکت فراهم می‌کنند. افزون بر صرفه‌جوئی دلایل دیگری وجود دارد:

1. خدمات برون‌سپاری شده از فعالیت‌های اصلی کسب‌وکار نیست و تمرکز مدیریت را منحرف می‌کند.
2. عملیات به سرعت در حال گسترش است و برون‌سپاری روشی است که به وسیله آن می‌توان در کوتاه‌ترین زمان ممکن به فضای فیزیکی، فناوری و دیگر منابع دست یافت.
3. کسب‌وکار شما باید به مهارت و تجهیزاتی دسترسی داشته باشد که نمی‌خواهد مستقیماً در آن‌ها سرمایه‌گذاری کند.

برون‌سپاری، در صورتی که هزینه‌های فراتر از انتظار و خدمات ضعیف را به همراه نداشته باشند می‌تواند رابطه‌ای سودمند برای طرفین باشد و در بخشی از هزینه‌های زنجیره تأمین شما صرفه‌جوئی کند.

• استفاده از دارایی‌ها

هر چه بیشتر بتوانید در طول 24 ساعت از دارایی‌های خود استفاده کنید، بهتر است؛ این یک قانون کلی است. انبار خالی، ماشین‌های حمل‌و‌نقل و تجهیزاتی که به کار گرفته نمی‌شوند، همه دارایی‌های بلااستفاده‌ای هستند که به عنوان هزینه‌های تحمیل‌شده در زنجیره تأمین امکان مدیریت بهتر آن‌ها وجود دارد:

1. ممکن است تقاضای محصول شما در تعطیلات نوروز به شدت افزایش یابد اما در طول سال تقاضای ثابتی داشته باشید. برای پاسخگویی به این تقاضا می‌توانید انبار فیزیکی خود را با توجه به بیشینه تقاضا در نظر بگیرید که به این ترتیب در طول سال بخش بزرگی از انبار شما خالی است و به بیان دیگر از دارایی‌های خود بیشترین استفاده را نکردید. روش دیگر اجاره انبارها برای مدت محدود در زمان پیک تقاضا است.
2. اگر بخواهید همه سفارش‌های خود را صبح زود تحویل دهید، نیازمند تعداد زیادی خودروی حمل خواهید بود که پس از تحویل سفارش در طول روز بلااستفاده خواهند بود. در صورتی که اگر زمان‌بندی تحویل خود را ساعت‌های مختلف یک روز پخش کنید، به تعداد کمتری خودروی حمل نیاز دارید و از بیشینه ظرفیت آن‌ها (نسبت به ساعت) استفاده کرده‌اید.

• سنجش عملکرد

آن‌چه که در کسب‌وکار شما اهمیت دارد، اهداف زنجیره تأمین است. شما باید این اهداف را پیوسته مدیریت کنید تا به شکلی واقع‌بینانه بتوانید زنجیره تأمین خود را بهبود دهید. شاخص‌های کلیدی عملکرد، که در هر کسب‌وکار به تناسب شرایطش تعیین می‌شود، به شما امکان می‌دهد عملکرد خود را با اهدافتان مقایسه کنید تا درکی از پیشرفتتان به دست آورید.

زمانی که شرکت‌ها بر این هفت حوزه در زنجیره تأمین تمرکز می‌کنند، صرفه‌جوئی‌های هزینه‌ای زیادی حاصل می‌شود. اگر چه تمام هفت مورد ذکرشده در کسب‌وکار شما نیازمند بهبود نیست، با این حال در اغلب شرکت‌ها دست کم دو تا سه مورد از این موارد قابل بررسی برای بهبود است.

منبع: Ref. http://www.supplychainquarterly.com