مدیرعامل شرکت بزرگ و قدیمی IBM یک شیفته واقعی تکنولوژی است. «جینی رامتی» یک مدیر زن است با تمام حساسیت‌های خاص خودش که به خاطر قاطعیتش در تصمیم‌گیری‌های مختلف در دنیای تکنولوژی شناخته می‌شود.

او به همه جزئیات فکر می‌کند، از لباس پوشیدنش گرفته تا طرز صحبتش. گاهی این‌طور به نظر می‌رسد که او از دنیای فروش و بازاریابی آمده است و گویا چندان با این فضا بیگانه هم نیست. او در IBM به‌عنوان معاون ارشد بخش مشاوره سرویس‌های تجاری جهانی کار می‌کرد. او همچنین نقش مهمی در تبدیل IBM از یک شرکت سخت‌افزاری به یک شرکت سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مشاوره‌ای بزرگ داشت.

او قبل از آنکه به‌عنوان مدیرعامل این شرکت انتخاب شود، مدیریت بخش فروش و بازاریابی این شرکت را به‌عهده داشت؛ نقشی که باعث شد او بیشتر به‌عنوان شخصی با پیشینه حضور در دنیای فروش شناخته شود. با این حال اما رامتی دوره کاری‌اش در IBM را به‌عنوان یک مهندس سیستم‌ها آغاز کرد. او مدرک کارشناسی‌اش را در رشته علوم کامپیوتر و مهندسی الکترونیک از دانشگاه Northwestern گرفت. در واقع وقتی او درباره بعضی از تکنولوژی‌های جدیدی که IBM در حال کار روی آنهاست صحبت می‌کند، به‌خصوص کامپیوتر متفکر، قابل آموزش و سخنگوی Watson، روح شیفته تکنولوژی‌اش از جلدش بیرون می‌آید. این موضوع را «گیلات تت» گزارشگر فاینشنال تایمز بعد از یک مصاحبه رو در رو با جینی رامتی می‌گوید. او می‌گوید: «ناگهان می‌دیدم که ما به‌عنوان یک روزنامه‌نگار و مدیرعامل با یکدیگر صحبت نمی‌کنیم، بلکه مثل دو شیفته واقعی تکنولوژی با هم حرف می‌زنیم. رامتی درباره کامپیوتر Watson معتقد بود که این کامپیوتر می‌تواند درست مثل انسان حتی تصمیم‌گیری کند و حتی همه چیز را یاد بگیرد.»

بیکاری رو به رشد بوده و آینده مطلوبی هم برای بازار متصور نیست. در یک چنین شرایطی چگونه می‌توان از بحران نجات پیدا کرد؟  یا اینکه حتی پا را فراتر گذاشته و در این اوضاع هم، رونق اقتصادی را برای شرکت به ارمغان بیاوریم؟
یک مدیر کارآمد در دنیای تجارت، حتی زمانی که شرکت‌های مختلف در سراسر دنیا روز به روز ضعیف‌تر شده و با بن‌بست‌های متنوع بازار روبه‌رو می‌شوند، جرقه‌های موفقیت را به خوبی پیدا می‌کند. بحران اقتصادی می‌تواند همان موقعیتی باشد که یک مدیر موفق به دنبالش است! یک استراتژی مناسب برای استفاده از فضایی که در آن رقابت نسبت به قبل کم‌رنگ‌تر شده است.

استراتژی‌های موثر برای کامیابی در بحران اقتصادی
چگونه یک شرکت می‌تواند در شرایط اقتصادی دشوار قوی‌تر از قبل شود؟ در اینجا راه‌های زیادی برای استفاده کردن از استراتژی‌ها، ایده گرفتن یا شکل دادن یک عملکرد برای غلبه بر بحران اقتصادی ارائه شده است:
* تحلیل استراتژی داخلی: یک نوع استراتژی شناخته شده در تجارت، شامل نگاه دوباره به شرکت است. قبل از هر چیز، موقعیت بازار و نیاز‌های آن را به‌خوبی مطالعه کنید. یکی از پتانسیل‌های بازار رقابتی، استفاده از توانایی‌های داخلی شرکت است. آن دسته از توانایی‌هایی که می‌تواند فقط مختص شما باشد. بعضی از این موارد شامل حقوق انحصاری اختراع، نمایندگی انحصاری، یک ارائه خوب در قالب یک برند ممتاز از طرف شرکت، مدیریت منحصربه‌فرد، روابط عالی و موثر با مشتری و همچنین دانش صنعتی خاص است. استفاده از هر یک از این توانایی‌ها می‌تواند امتیازی برای شرکت شده و راه موفقیت در رقابت و سربلندی از آن را پیش پای شرکت پهن کند.

فناوری اطلاعات و به‌ خصوص اینترنت، فضای کسب و کار و بازار محصولات و خدمات را دگرگون ساخته است. بنابراین بسیاری از سازمانها و شرکتها برای اینکه بتوانند در محیط رقابتی جهانی فعالیت کنند، به استفاده از ابزارها و روشهای الکترونیک از جمله کسب و کار الکترونیک روی آورده اند.

طبق نظر بسیاری از اقتصاددانان، متخصصان و آینده نگرها در سالهای اخیر انقلابی مشابه انقلاب صنعتی به وقوع پیوسته که جهان را وارد "عصر اطلاعات" ساخته و بسیاری از جنبه‌های اقتصادی،‌ اجتماعی و فرهنگی حیات بشر را دستخوش تحولی عمیق نموده است. یکی از ابعاد این تحول، تغییرات عمیقی است که در فناوری اطلاعات به وجود آمده است.(مومنی، 1381) چشم‌انداز جهان با بهره گیری فناوری اطلاعات بسیار متفاوت اززندگی امروز ماست. فرزندانی که درقرن آینده متولد خواهند شد شهروندان جامعه اطلاعاتی نامیده می شوند؛ جامعه ای که درآن زندگی اقتصادی و اجتماعی افراد جامعه شدیدا تحت تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و در محیط کار، منزل و هنگام تفریح با زندگی مردم عجین شده است. کیفیت زندگی انسانها تحت تاثیر زیرساختهای ارتباطی با ظرفیت بالا و پر سرعت در تمام جهان برای انتقال نوشته ها، صدا، اسناد، تصاویر، طرحها و... دائما ارتقا می یابد و اطلاعات افراد را در تمام ابعاد تحت تاثیر خود قرار می دهد. (‌ساموئلسون و واریان، 2002)

اصطلاحاتی همچون تجارت الکترونیکی، دولت الکترونیکی، آموزش الکترونیکی، جامعه الکترونیکی و... به گوش عموم مردم آشنا هستند و چنین به نظر می رسد که فناوری اطلاعات یکی از ابزارهایی است که با جذب و به‌کارگیری صحیح، دقیق و سریع آن می توان در عرصه پر رقابت امروز پیروز شد. در عصر فناوری اطلاعات، سازمانها به سازمانهای الکترونیک تبدیل شده اند وکارکنان خارج از فضاهای فیزیکی به فعالیت مشغولند. علاوه بر این تغییرات فناوری و نیروی بی حد و مرز اینترنت باعث شده است که مشتریان بیش از گذشته به سازمان نزدیک شوند. به گفته یکی از مدیران مایکروسافت" هر زمان احساس شکست کردید از مشتریان خود سئوال کنید و از همکاری و مساعدت آنها در پیشبرد اهداف سازمان کمک بگیرید." با این اوصاف محیط جدید فرصتی تازه برای عملی کردن مهارتهای مدیریتی است. اما سئوال این است که کلید موفقیت چیست؟(برک،2004)

رهبری و مدیریت الکترونیک

جهان الکترونیک نیازمند فصل مشترک میان انسانها و فناوری است و کلید دستیابی به نتایج موفقیت آمیز به مدیریت تحول گرایی بستگی دارد که سازمان، کارکنان و تجارت الکترونیک را به خوبی هدایت کند. تاکید بر کارآفرینی، توجه ویژه به خلاقیت و نوآوری، هدایت و رهبری مبتنی بر اصول فنی، فرهنگ سازی موثر و توسعه مهارتهای ارتباطی از عمده ترین ویژگیهای عصر دات کام است؛ عصری که به شدت حوزه مدیریت و رهبری را چالش برانگیز ساخته است ( رافونی، 2001) به اعتقاد سگال " 90 درصد مشکلات شرکتها در فعالیتهای آنلاین ناشی از مدیریت است نه فناوری. تلفیق نظام مدیریتی و نظام فناوری مستلزم داشتن رابطه همه جانبه با مشتری، کارکنان و سازمان است. تخمین زده می شود تا سال 2013 هر یازده ساعت یکبار، اطلاعات دوبرابر شود. به این سرعت تغییر، افزایش رقابت و تغییر سلیقه و ذائقه مشتری نیز باید اضافه شود. بنابراین در صورت عدم مدیریت درست، از دست دادن یک مشتری به قدری سریع اتفاق می افتد که می توان آن را به کلیک کردن بر موس کامپیوتر تشبیه کرد.( برک، 2004)

از لحاظ فنی، هیئت مدیره‌ی شرکت‌ها توسط سهام‌داران انتخاب می‌شوند. پس پیش از آن‌که یک استارتاپ از بیرون جذب سرمایه بکند (چه از طریق فروش سهام عمومی چه از طریق سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر)، هیئت مدیره‌ی آن توسط خود بنیان‌گذاران آن استارتاپ انتخاب می‌شود. هیئت مدیره‌ای بعضاً صوری که معمولاً خود بنیان‌گذاران نیز عضوی از آن خواهند بود.

وقتی یک استارتاپ، سرمایه‌ی بذر اولیه‌ی خود را به‌دست آورد، چه از طریق سرمایه‌گذار فرشته و یا مخاطره‌پذیر، اسناد آماده‌شده برای سرمایه‌گذاری شامل سند توافق سهام‌داران است که توسط همه‌ی امضا می‌شود. در بین سایر مواردی که در این سند قید شده، قسمتی نیز به تصمیم‌گیری بر سر اینکه چه کسی اعضای هیئت مدیره را انتخاب می‌کند تعلق خواهد داشت.

در یک استارتاپ کوچک با سرمایه بذر اولیه کم، هیئت مدیره ممکن است از سه نفر تشکیل شود؛ یک نفر (معمولاً مدیرعامل یا مدیر اجرایی) توسط بنیان‌گذاران، یک نفر توسط سرمایه‌گذاران و یک مدیر "خارجی" یا مستقل که هر دو طرف روی او توافق دارند انتخاب می‌شوند.

در یک استارتاپ بزرگ‌تر، بعد از سرمایه‌گذاری‌های سری‌ A یا B، هیئت مدیره ممکن است تا پنج نفر گسترش یابد. در این حالت که قاعدتاً کسب و کار از رونق خوبی برخوردار است، هیئت مدیره متشکل از دو مدیر منتخب سهام‌داران مشترک (بنیانگذاران)، دو نفر منتخب سرمایه‌گذاران (معمولاً یک نفر از هر کدا از دو سرمایه‌گذار مخاطره‌پذیر) و یک مدیر مستقل مورد توافق همه خواهد بود.

(در سیستم معمول استارتاپ‌های سیلیکن‌ولی، به اولین سری از سرمایه‌گذاری‌های عمده بر روی استارتاپ‌ها سری A می‌گویند که رقمی بین ۲ تا ۱۰ میلیون دلار در ازای ۱۰ تا ۳۰ درصد سهام استارتاپ است. این ارقام در کشورهای دیگر و موقعیت‌های مختلف متفاوت خواهد بود. هر چه استارتاپ در مرحله توسعه‌ی بالاتر و سوددهی بیشتری باشد سری‌های بعدی جذب سرمایه، سری B و C و ...، با ارقام بیشتری شکل می‌گیرد.)

اگر در این مرحله مدیرعامل یا مدیر اجرایی شرکت از میان بنیان‌گذاران نباشد، در این ترکیب ۵ نفره هیئت مدیره، یک صندلی به شخصیت حقوقی مدیرعامل و از بین بنیان‌گذاران تنها یک نفر عضو هیئت مدیره خواهند شد. در همین ترکیب ۵ نفره، اگر فقط یک سرمایه‌گذار عمده وجود داشته باشد، صندلی خالی سرمایه‌گذار دیگر به یکی از متخصصین صنعت داده می‌شود.

اما معمولاً صندلی‌های مشترک به بنیان‌گذاران استارتاپ، سرمایه‌گذاران (در صورت سرمایه‌گذاری فرشته، به سرمایه‌گذار فرشته‌ی اصلی، و در صورت سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر، به سرمایه‌گذار مخاطره‌پذیر و/یا همکارش) و صندلی‌(های) مستقل توسط یک متخصص باتجربه و آگاه و مورد توافق طرفین، پر خواهند شد