اقتصاد ملی ما دچار سردرگمی شده است و نمی‌داند کجا می‌رود. اگر از آحاد ملت ایران پرسیده شود که اقتصاد امروز ایران از چه الگویی تبعیت می‌کند یا به کدام سو می‌رود، شاید هزاران جواب متفاوت داده شود.

معلوم نیست، آیا اقتصاد ایران از الگوی سرمایه‌داری پیروی می‌کند یا اقتصادِ متمرکز دولتی؟ اقتصادِ بازار حاکم است یا محوریت تولید و صادرات اصل است؟ در چنین شرایطی تولیدکننده، تاجر، صنعتگر، کارخانه‌دار و بازاری هیچ‌یک قدرت برنامه‌ریزی کلان نخواهند داشت.

البته نمی‌توان منکر ابتکار عمل در برخی از زمینه‌ها از جمله صنایع دفاعی، مخابراتی و به‌خصوص در نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی شد. اما سؤال‌ اساسی این است که آیا ضرورتاً در همۀ عرصه‌ها بدون درنظر گرفتن تجربیات کشورهای دیگر، باید همه‌چیز را از صفر شروع کنیم؟ آیا راه رفتۀ دیگران و تجربه‌های مسلم ملت‌های دیگر را دوباره باید تکرار کرد؟ آیا اساساً امکان دارد که کشوری بدون ارتباط با دیگران و به صورتی کاملاً ایزوله زندگی کند؟ آیا قطع وابستگی از دیگران و پیمودن راه استقلال در عرصه‌های دفاعی، فرهنگی، اقتصادی و... به معنی قطع ارتباط کامل با دنیا و حصارکشیدن دور خود است؟ اقتصاد ایران به امید مستقل شدن و خودکفایی به حال‌ و روزی افتاده ‌است که هیچ تعریف مشخصی برای آن نمی‌توان عرضه کرد و استراتژی خاصی برای آینده آن متصور نیست.

اگر اقتصاد آزاد و رقابتی داریم، لوازم آن کجاست؟ اگر به دنبال خصوصی‌سازی هستیم، چرا انحصارات دولتی هنوز پابرجاست؟ اگر اقتصاد صددرصد دولتی داریم، پس نقش بازار و سرمایه‌داران خصوصی چیست؟ اگر اقتصاد اشتراکی یا تعاونی داریم، لوازم آن در کجا تعریف شده است؟ با این توصیف، وابستگی تام و تمام اقتصاد کشور به فروش نفت با چه منطقی ادامه می‌یابد؟ پرداخت مستقیم یارانه از عواید حاصله از فروش نفت یا با استفاده از صندوق ذخیرۀ ارزی به چه میزان با شعار استقلال اقتصادی تناسب دارد؟ بدهی‌های مکرر دولت به بانک مرکزی، صندوق‌ ذخیرۀ ارزی و اخیراً به وزارت نفت، گویای ناسالم‌بودن نظام اقتصادی کشور است.

این جمله افسانه‌ای در اقتصاد که بشر موجودی منطقی است، در حال نقض شدن است.

حوزه در حال رشد اقتصاد رفتاری، آنچه را که ما در مورد روانشناسی تصمیم‌گیری بشر می‌دانیم، با همه نقص‌ها و جهت‌گیری‌هایش دربرمی‌گیرد و از آن برای ایجاد مدل‌های جدید فعالیت اقتصادی استفاده می‌کند.

اما افسوس که مدیریت کسب‌وکار روش دیگری را در پیش گرفته است. مدیریت کسب‌وکار، هنوز به شدت تحت‌تاثیر کتاب فردریک وینسلو تیلر در سال 1911 با عنوان «اصول علمی مدیریت» است که قصد داشت تحلیل تجربی را به‌کار بگیرد، اما در این کار از عقیده گمراه‌کننده‌ای که می‌گوید مدیران فعالانی منطقی هستند، پیروی کرده است.

هر فردی که کم‌ترین زمان را در کسب‌وکار صرف کرده باشد می‌داند که این فرضیه غلط است. تصمیم‌‌‌ها معمولا بر اساس احساسات و غرض‌ورزی اتخاذ می‌شوند و تحت‌تاثیر کلیه شیوه‌های جهت‌گیری شناختی هستند.

البته این به این معنی نیست که مدیران با دلیل و مدرک تصمیم‌گیری نمی‌کنند. باید گفت امروزه حجم انبوهی از اطلاعات، کسب‌وکارها را احاطه کرده است؛ اما این اطلاعات به ندرت به صورت قاعده‌مند، بدون غرض‌ورزی و به شیوه‌ای که راهنمایی خالصی به استراتژی کسب‌وکار ارائه کنند، تجزیه و تحلیل می‌شوند.

این باعث می‌شود تصمیم‌گیری در حوزه کسب‌وکار نامعتبر و بی‌فایده باشد و به همین دلیل است که نیگل راینر، معاون پژوهشی موسسه گارتنر می‌گوید که این حوزه تشنه اتوماسیون است.

بازارهای اینترنتی

جست‌وجو و گشت‌زنی در بازارهای اینترنتی مانند ebay یا alibaba ما را با محصولات جدید و گاه عجیب آشنا می‌سازد و ذهن را درگیر می‌کند.

بررسی سوالات و جواب‌ها در سایت yahoo answer ما را با نیازهای کاربران و راه‌‌های ممکن آشنا می‌سازد. چه بسا ایده طراحی محصول یا خدمات جدیدی برای پاسخگویی به نیاز کاربران در ذهن ما ایجاد شود. در این سایت می‌توان بازارهای گوشه (niche market) را هم پیدا کرد که یک قسمت متمرکز و قابل هدف‌گذاری بازار است. کسب‌و‌کارهایی که محصول یا خدمتی را برای بخش بسیار کوچکی از بازار ارائه می‌کنند، به دنبال بیشترین سهم در این بازار کوچک هستند.

پیگیری استارت آپ ویکند

استارت آپ ویکند یک رویداد آموزشی- تجربی (Experimental Education) در سراسر دنیا است که در سه روز متوالی (در انتهای هفته) برگزار می‌شود. در این برنامه شرکت‌کنندگان شامل برنامه‌نویسان، مدیران تجاری، عاشقان استارت آپ، بازاریاب‌ها و طراحان گرافیک گرد هم می‌آیند تا طی ۵۴ ساعت ایده‌هایشان را مطرح کنند، گروه تشکیل بدهند و هر گروه ایده‌ای را اجرا کند. با پیگیری اخبار مربوط به این رویداد می‌توان با ایده‌های مطرح شده در آن و میزان موفقیت آن بیشتر آشنا شد.

آشنایی با ایده‌های شغلی مجازی 

مطالعه ایده‌های شغلی مجازی که امروزه بسیار گسترده شده‌ا‌ند، می‌تواند به شما در یافتن ایده‌های جدید کسب و کار کمک کند. مطالعه elance.com می‌تواند کمک موثری در یافتن شغل‌های جدید باشد: در لینک زیر می‌توانید 100 شغل قابل توسعه در محیط مجازی را مشاهده کنید و با مطالعه آن می‌توان به ایده‌های جدیدی در مورد کسب‌و‌کارها و فعالیت‌هایی که می‌توان به صورت برون سپاری انجام داد دست یافت: